Aan het wat verdiept liggende Plein in Zoelmond in de Betuwe grenst boerderij De Werff.  Van Bea en Arjin Vette. Met een oude hooiberg van rond 1900. Het is een van de meest unieke hooibergen ter wereld. Het gaat namelijk om twee aparte hooibergen gebouwd op een gedeelde schuur en stal die onder beide bergen doorloopt. En die schuur heeft buiten de bergen een staluitbouw. Hooibergen met schuur eronder en aanbouwschuren komen in de Betuwe wel meer voor. Ook elders langs de IJssel zie je ze nog.  Steltenbergen heten ze in bijvoorbeeld Twente, in de Betuwe worden ze schuurbergen genoemd. De hooiberg van de Werff zou je dus een dubbele schuurberg kunnen noemen. Maar dat klopt niet, de berg is direct met acht roeden gebouwd: het is dus een achtroedige schuurberg.

In 2002 brak de rechtse achterste hoofdroede tijdens een zware storm. (op de foto de links achter ) Omdat toch al hier en daar de tand des tijds te zien was besloten de eigenaren tot restauratie over te gaan. In 2003 vonden de voorbereidingen plaats

Gerrit van Alphen (links op de foto) uit Erichem is een bekend hooibergbouwer, nu in ruste. Maar adviseerde de familie Vette over de restauratie en toonde en passant wat oude gereedschappen. Zijn zoon, nu eigenaar van het bedrijf, zal de restauratie uitvoeren.  

Wat inzichtgevende plaatjes:

Hier liggen de spindels van oude bergwindes . De bergwinde is het instrument om de berg omhoog en omlaag te schroeven in de Betuwe. Kijk bij gereedschap in de rubriek constructie naar het maken van de bergwinde met de zgn. snitte

.

Hier liggen onder andere de dissels waarmede de roedes worden ontschorst en hoekig gemaakt.

De stokboren voor het boren van de gaten in de roeden

Voor de kenner: hier ligt een snitte.

De bedoeling van de restauratie was het vernieuwen -authentiek- van de kap, inclusief vervanging kapotte lanen, sporen en roeden. Eerst kwamen daarom de  in de steigers.  Na een paar pannen wegnemen bleek het al:  Asbest.  En dus afzetting en witte mannetjes.

Na de asbest werd er ontmanteld , maar kwam er ook sneeuw.  Pech voor de voortgang, mooi voor de foto's. Ontmanteld is er voor de restaurateur in spe veel te leren. Zo bleken in deze berg de sporen niet door de lan te lopen maar er over. (Vroeger gingen ze er in de Betuwe eigenlijk altijd doorheen). Ook mooi is nu de ophanging van de berghaak en de constructie van de top van het dak te zien.

De gebroken roede is vervangen.

	Met de bergwinde aan de roede onder de lanen en omhoog draaien maar. De restauratie is klaar.