Hooiberg wint het in Hasselt van villa's

 Gelukkig maar, dacht Adriaan Velsink van erfgoedvereniging Bond Heemschut stiekem, toen tien jaar geleden de woningmarkt compleet in elkaar stortte. Het historische hooibergenterrein van Hasselt bleef daardoor immers mooi behouden. En door het voornemen van de gemeente Zwartewaterland om op dezelfde plek riante villa's te bouwen kon een streep. 

Arjan Bosch 15-05-17, 12:29 

ROUVEEN/HASSELT - Hooibergen vlakbij Veldschuur© Wilbert Bijzitter © Wilbert Bijzitter

,,Het kwam niet zover, maar anders hadden we dat toen gerust 'een discussie' kunnen noemen", omschrijft Velsink het verwachte verzet. ,,Deze hooibergen hebben namelijk een grote cultuurhistorische waarde."

Nu staan ze er nog, bij elkaar zo'n tien hooibergen die de economie van Hasselt in de vorige eeuw draaiende hielden. Een cluster noemen ze dat en de Kop van Overijssel neemt daarin in ons land een prominente rol op zich. Aan de stadsrand, om bij een eventuele brand de schade voor andere bebouwing binnen de perken te houden.

Verloederd

,,Maar zoals je ziet verloedert het nogal", zegt Velsink, gefascineerd door cultureel erfgoed. ,,Er moet wat gebeuren. Nu is het eindelijk zover. Volgend jaar moet de renovatie van de eerste twee hooibergen afgerond zijn. Op termijn hopen we ruimte te hebben voor een bed & breakfast en opgeknapte hooibergen als kantoor- en vergaderruimte te exploiteren. En wellicht een vorm van begeleid wonen en werken te bieden.''

Een eerste stap is gezet, nu de provincie Overijssel, stichting Natuur en Milieu-educatie Zwolle en Rijksuniversiteit Groningen een bijdrage leveren en de bijbehorende werkgroep het plan verder kan uitwerken. En het museum oprichten dat daar eveneens mooi bij past. Op een prachtig plekje, omgeven door water en landerijen. ,,Hier hadden ze in de vorige eeuw het beste hooi van het land", is Velsink beslist. ,,Door de voedzame bodem en de ligging van Hasselt tussen de Zuiderzee aan de ene en de rivieren aan de andere kant. Mineraalrijk." Goed voor grootschalige export ook naar Frankrijk en Engeland. ,,Hooi is voor paarden als benzine voor een auto. Paarden trokken vroeger alles voort en werden gevoed door het gedroogde gras."

Suffig imago

Het terrein in Hasselt ligt er nu troosteloos bij. Oude houten palen houden met golfplaten bedekte daken bijeen. De tand des tijds heeft er toegeslagen, zoals dat heet. Het onkruid tiert er welig, agrariërs uit de omgeving gebruiken de overkappingen als opslagplaats voor gedateerd materieel. Velsink, die vanuit zijn professie adviseert over het herbestemming van cultureel erfgoed, begrijpt dat er een eerste aanzet moet worden gegeven. En vermoedt dat wanneer de eerste hooiberg gerenoveerd is er vermoedelijk meerdere zullen volgen. 

Dat de hooiberg met een wat suffig imago kampt - elke boer stapt over op mechanisatie - doet de historische waarde van de opslagschuren tekort, vindt Velsink. ,,Hier willen we straks het verhaal van vroeger vertellen. Over de hooihandel, en de boeren uit deze plaats die dit cluster hebben opgezet. In het Nederlands Hooiberg Museum, zoals dat hoort."

Euijfeest

Melkveehouder Hendo Hogeboom van de gelijknamige natuurboerderij in Hasselt is een van de agrariërs die straks graag weer actief gebruik willen maken van de gerenoveerde hooibergen. De zijne dient nu vooral als parkeerplek voor de tractor.

Een oogstfeest kent Hasselt niet, wel een hooifeest, het Euijfeest. ,,Vorig jaar nog had ik een heleboel balen bij elkaar gelegd. Met paarse balen was heel groot 'Hasselt' te lezen'', aldus Hogeboom.